स्थायी लेखा नम्बर लिएर करबाट यसरी फाइदा उठाउनुहोस्

1. कुनै पनि पेशा व्यवसाय‚ कारोवार गर्नुभन्दा पहिला आन्तरिक राजस्व कार्यालयबाट स्थायी लेखा नम्बर (PAN) Permanent Account Number लिनु पर्दछ ।

1. (PAN) स्थायी लेखा नम्वर लिन आवश्यक पर्ने कागजातहरु

• व्यवसाय दर्ताको प्रमाणपत्र
• नागरिकताको प्रमाणपत्रको प्रतिलिपि
• रु. १० को टिकट टाँसी निवेदन
• घरबहाल सम्झौता/जग्गाधनी प्रमाण पूर्जाको प्रतिलिपि
• कारोवार स्थलसम्म पुगन सकिने नक्साको संकेत
• हालसालै खिचिएको पास्सोट साइजको फोटो २ प्रति
• गैर नागरिकको हकमा सरकारी निकायबाट जारी भएको कुनै परिचयपत्र

• प्रवन्ध पत्र, नियमावली, साझेदारी सम्झौता पत्रको प्रतिलिपि
• प्रा.लि. का संचालक वा साझेदारीहरुको नागरिकताको प्रमाणपत्रको प्रतिलिपि
• स्थायी लेखा न. मा दर्ता गर्दा सहीछाप गर्ने व्यक्ति चयन गरेको र फोटो टाँस गर्ने निर्णय भएको माइन्यूटको प्रतिलिपि
• रु. १० को टिकट टाँसी निवेदन
• घरबहाल सम्झौता/जग्गाधनी प्रमाण पूर्जाको प्रतिलिपि
• प्रा.लि को छाप र स्थायी लेखा न. लिने पत्र
• हालसालै खिचिएको पास्सोट साइजको फोटो २ प्रति

• फर्महरु बीचको सम्झौता प्रवन्ध पत्र
• सबै फर्महरुको कर चुक्ता प्रमाणपत्र
• कार्य प्रदान गर्ने निकायसंगको सम्झौता पत्र वा आशयपत्र
• साझेदारहरुको नागरिकताके प्रतिलिपि
• छाप
• दर्ता अवधिसम्म ठेक्का इजाजत पत्र नविकरण भएको

1. कस्तो व्यक्ति मु.अ.करमा दर्ता हुनुपर्छ  ?

• वार्षिक रु. ५० लाखभन्दा बढी बस्तुको कारोवार हुने भएमा ।
• वार्षिक रु १० लाखभन्दा बढी सेवाको कारोवार हुने भएमा ।
• मिश्रित कारोवार (वस्तु तथा सेवा) को हकमा १० लाखभन्दा बढी कारोवार गरेमा ।

1. अस्थायी दर्ता हुने ब्यबस्था

• आकष्मिक वा मौसमि प्रकृतिको करयोग्य कारोवार भएमा पनि दर्ता हुनपर्ने हुन्छ । यसमा कारोवारको सिमा लाग्दैन जस्तै अस्थायि रुपमा आयोजना गरिने प्रदर्शनि, मेला, सांस्कृतिक कार्यक्रम, Concert तथा यस्तै अल्पकालिन तथा आकष्मिक प्रकृतिको कारोवार (दफा १०क) र कार्यक्रम समाप्त भएको ७ दिनभित्र लाग्ने कर दाखिला गरी खारेजी गर्नु पर्छ ।
• कुनै दुई वा सो भन्दा बढी ब्यक्तिले कुनै निश्चित अवधिका लागि तोकिएको कार्य गर्न संयुक्त उपक्रम Joint Venture खडा गरेमा मूल्य अभिवृद्धि करमा अस्थायी दर्ता  गर्नुपर्दछ । यसरी दर्ता भएका Joint Venture ले जे.भि. खडा गर्दा गरेको सम्झौतामा तोकिएको अवधि समाप्त भएपछि दर्ता खारेज गर्नुपर्दछ ।

1. स्वेच्छिक दर्ता

1. दर्ता भएपछि गर्नु पर्ने काम

1. लेखा नम्बर (PAN) प्रमाण पत्र कारोबार स्थलमा सबैले देख्ने गरी राख्नु पर्ने
2. मु.अ.करमा दर्ता भएको १५ दिनभित्र दर्ता हुदाका वखत भएको मौज्दात घोषण गर्नु पर्दछ
3. कारोबारको सिलसिलामा बस्तु वा सेवा खरिद वा पैठारी गर्दा अनिवार्य रुपमा कर विजक वा विजक लिनु पर्दछ र उक्त विजकहरु खरिद खातामा अभिलेख जनाउनु पर्छ । यसैगरी आफ्नो वस्तु वा सेवा विक्री गर्दा कर विजक उपभोक्तालाई उपलब्ध गराउनु पर्छ र उक्त विजकहरु बिक्री खातामा अभिलेख जनाउनु पर्छ ।
4. खरिद खाता, बिक्री खाता र मुल्य अभित्रृद्धि कर लेखा अनिवार्य रुपमा राख्नु पर्दछ । प्रत्येक आर्थिक वर्ष (श्रावण १ देखि आषाढ मसान्तसम्म) को लागि कर अधिकृतबाट प्रमाणित गराई खरिद खाता र बिक्री खाता अभिलेखका लागि राख्नु पर्दछ
5. करपाटी राख्ने
   1. मु.अ. करमा दर्ता भएको व्यवसायीले हरियो पृष्ठभूमीमा सेतो अक्षरले
   2. मु.अ. करमा दर्ता नभएका साना व्यवसायीहरुले पहेंलो पृष्ठभूमीमा कालो अक्षारले
   3. मु.अ. कर छुट भएका वस्तु तपसिलको कारोवार गर्ने व्यवसायीले सेतो पृष्ठभूमीमा रातो अक्षरले व्यवसायको नाम र स्थायी लेखा नम्बर राख्नु पर्नेछ ।

1. मू.अ.करमा दर्ता भएपछि राख्नुपर्ने खाता र विवरणहरु

• कर बिजक, संक्षिप्त कर बिजक,                         १. खरिद खाता/ खरिद विजकहरु
• खरिद खाता, विक्री खाता र मू.अ.कर लेखा                २. विक्री खाता/ विक्री विजकहरु
• कम्प्यूटर सफ्टवेयर प्रयोग र Computer Billing            ३. मौज्दात खाता
• अन्य अभिलेख तथा कागजातहरु                       ४. मु.अ. कर विवरण अनुसूची १०
• कारोबारको अभिलेख र निरीक्षण                        ५. संक्षिप्त कर विजकहरु
• खाता प्रमाणित ।

1. मु.अ. कर छुट हुने वस्तुका सेवाहरु (अनुसूची – १) के के हुन् ?

• समूह १ आधारभूत कृषि उत्पादनहरु                समूह २   आधारभूत आवश्यकताका बस्तुहरु
• समूह ३ जीवजन्तु तथा सो को उपज               समूह ४   कृषि सामाग्रीहरु
• समूह ५ औषधि उपचार र यस्तै स्वास्थ्य सेवाहरु         समूह ५ औषधि उपचार र यस्तै स्वास्थ्य सेवाहरु
• समूह ६ शिक्षा       समूह ७        किताव अखवार र मुद्रित सामाग्रीहरु
• समूह ८ साँस्कृतिक कलात्मक र कालीगढी सेवाहरु       समूह ९   यात्रुवाहक यातायात सेवाहरु
• समूह १०       व्यवसायीक वा पेशागत सेवाहरु जस्तै कलाकार खेलाडी लेखक नमूनाकार अनुवादक
• समूह ११       अन्य बस्तु तथा सेवाहरु जस्तै हुलाक वित्तीय सेवा जोवन बीमा विद्धुत आपूर्ति
• समूह १२       भवन र जग्गाको खरिद विक्री            समूह १३ बाजी क्यासिनो र चिट्ठा

1. विवरण पेश गर्ने

• D01 को हकमा असोज मसान्तभित्र पेश गरिसक्नु पर्दछ । उक्त अवधिभित्र पेश नगरेमा मासिक रु. १००.०० का दरले जरिवाना लाग्नेछ ।
• D03 को हकमा असोज मसान्तसम्म विवरण पेश गर्न नसकेमा थप ३ महिना (पौष मसान्तसम्म) म्याद थप गरी विवरण पेश गर्न सक्नेछ । उक्त अवधि भित्र पनि पेश नगरेमा करोवारको ०.१ प्रतिशत वा मासिक रु. १००।- जून बढी हुन आउँछ सो जरिवाना लाग्छ ।
• मु.अ. कर विवरण कर अवधि समाप्त भएको २५ दिनभित्र पेश गर्नुपर्ने उक्त अवधिभित्र पेश नगरेमा रु. १००० वा कर रकमको ०.५ प्रतिशत ले हुने रकममा जुन बढी हुन्छ सोही रकम जरिवाना लाग्ने ।

1. अनुमानित आय विवरण कहिले पेश गर्ने ?

• अनुमानित आय विवरणको पहिलो किस्ता सो आय बर्षको पौष मसान्तसम्ममा बुझाइसक्नु पर्दछ ।
• समग्र किस्ता रकम रु. ५०००।– भन्दा कम छ भने यो विवरण बुझाउनु पर्दैन (पूर्वानुमानित, रोजगारीबाट आय हुने व्यक्ति बाहेकले पनि)
• यो विवरण बुझाउनु पर्ने व्यक्ति तथा निकायले नबुझाएमा प्रति विवरण रु २०००।- जरिवाना लाग्दछ ।
• अनुमान गरी बुझाइएको विवरण थपघट गर्नु परेमा चैत्र मसान्तसम्म वा असार मसान्तसम्म संशोधन गरी संशोधित विवरण भर्न सकिन्छ ।

1. चालु वर्षको लागि आयकर वापतको किस्ता रकम कसरी दाखिला गरिन्छ ?

• पौष मसान्तसम्म आयकरको ४०% रकम प्रथम किस्तामा
• चैत्र मसान्तसम्म आयकरको ७०% रकम दोश्रो किस्तामा र
• आषाढ मसान्तसम्म आयकरको १००% रकम तेश्रो किस्तामा

1. स्रोतमा कर कट्टी (TDS)

1. करको दर

• गा.वि.स. ………………………………………..       १‚५००
• नगरपालिका……………………………………..       २‚५००
• उपमहानगरपालिका/महानगरपालिका……             ५‚०००

• चुरोट र ग्यास लगायतका ३ प्रतिशतसम्म कमिशन वा मूल्य थप  गरी वस्तुको कारोवार गर्ने व्यक्तिलाई कारोवार रकमको ०.५ प्रतिशतका दरले ।
• चुरोट र ग्यास बाहेक अन्य वस्तुको कारोवार गर्ने व्यक्तिले कारोवार अंकको १.५ प्रतिशतका दरले ।
• सेवा व्यवसायी गर्ने करदाताले कारोवार रकमको २ प्रतिशतका दरले ।

1. रोजगारदाता प्राकृतिक व्यक्तिको हकमा

1. दर्ता खारेजी/ PAN स्थगन गर्दा पेश गर्नुपर्ने कागजातहरुः
   1. रु. १० को टिकट टाँसी दर्ता खारेजीको कार्यालयबाट उपलब्ध निवेदन ।
   2. शुरु दर्ता निकायमा व्यापार/व्यवसाय स्थगन गरेको पत्र ।
   3. सक्कल स्थायी लेखा नं. प्रमाणपत्र ।
   4. स्थगन गरिने मितिसम्मको आयकर‚ मु.अ.कर‚ बहालकर एवं अन्य सम्पूर्ण कर‚ विवरण दाखिला गरेको प्रमाण ।
   5. मु.अ. कर दर्ता भएको व्यवसायीको हकमा मु.अ. कर अनुसूची ११ को विवरण ।

• E-PAN
• Income Tax
• VAT
• Excise को प्रमाणपत्र पाउनका लागि यसका विवरणहरु Online मार्फत भर्ने ।
• Estimated Return Entry
• VAT Return Entry‌+Verify
• VAT को अनुसूची ११
• D01 Entry+Verify
• D03 Entry+Verify
• Close of D01 को लागि Online निवेदन
• Close of D03 Online निवेदन
• म्याद थपका लागि Online निवेदन
• TDS Online Entry
• Diplomatic Refund का लागि Online निवेदन
• आफ्नो विवरण हेर्न सक्ने । यसका लागि User name/Password आ.रा.का. मा गएर लिनु  पर्दछ ।

- bizmandu.com