साजन श्रेष्ठको भाग्य नै भन्नुपर्छ, सो दिन उनले ४५०० रुपैयाँ चानचुनमात्र इसेवामा लोड गरेका छन् । तर इसेवाको व्यवसायिक कारोबार गर्ने उनले सो दिन ठुलो रकम राखेको भए सो दिन ठुलै रकम ह्याक हुन सक्थ्यो । इसेवा एकाउन्ट मात्र होइन, मोबाइल नम्बर प्रयोग गरी बैंकको खातासमेत ह्याक हुन सक्छ । यति मात्र हैन ।
मोबाइल एपबाट लाखौ कारोबार गर्न सकिन्छ । बैकमापनि मेरो मोबाइल हरायो पासवर्ड रिसेट गरिदिनु भनेर इमेल मात्र पठायो भनेपनि बैठकले मोबाइल नम्बरबाट रिसेट हुनेगरी सेवा दिन्छ । यसरी सिम नै चोरेपछि बैकको सबै रकम नसिध्याउलान् भन्न सकिन्न । किनकी ह्याकर एकदमै रणनीतिक हुन्छ । सबै सचेत हुन जरुरी छ । बैक र टेलिकम सेवा प्रदायकले उच्च कोटीको सुरक्षा अपनाउन जरुरी छ ।
यस्ता घटनाबाट कसरी बच्ने त ?
यता बैंकिङ क्षेत्रमा काम गरिरहेका आइटीकर्मीहरु भने ह्याकरहरुबाट आफ्नो बैंक एकाउन्टमा रहेको रकम जोगाउनका लागि सुरक्षामा सतर्कता अपनाउनुपर्ने सुझाव दिन्छन् । टेलिकममा गलत मेसेज दिएर, वा सिमकार्डको प्रयोग गरी पासवर्ड चोर्ने लगायतका घटना दिनानुदिन बढीरहेका बेला यसतर्फ सबै सचेत हुनुपर्ने बैंकमा काम गरिरहेका आइटीकर्मीहरुको छ ।
नेपालको समग्र आइटी, टेलिकम लगायतका संस्थाको सिष्टम, बैंकहरुकै पनि कतिपय सिष्टमहरुमा समस्या भएको बताउने नेपालका आइटी विज्ञहरु पनि यस्ता सार्वजनिक संस्थाहरुको सिष्टममै खोट देख्छन् । करोडौं रुपैयाँ खर्च गरेर बनाइएको सिष्टममा खोट छ, टेलिकम निसन्देह यस्तै छ हाम्रो सिष्टम भनेर पन्छिन खोज्छ अनि जनताहरु ठगिइरहेका छन् । यसतर्फ तपाईंहामी सबै सचेत हुन जरुरी छ ।
आइटी विज्ञहरु भन्छन् सिष्टममा खोट छ, हामी सचेत हुनुपर्छ । बैंकरहरु भन्छन्, ग्राहकहरु सचेत हुनुपर्छ । टेलिकम भन्छ, हाम्रो सिष्टम नै यस्तो छ । अनि हामी ग्राहकहरु ठगिरहेको देखेर पनि लाचार भएर भगवान भरोसे भएर बस्नुपर्ने स्थिति छ । डिजिटलाइजेसनतर्फ जाँदै गरेको मुलुकमा यस्ता ह्याकरहरु सक्रिय हुँदा सम्बन्धित निकाय सिरियस हुन ढिलो पो होला कि ?
यसैले हामी भन्छौ प्रणाली (सिस्टम) सुधार नभएसम्म सबैले एकैपटक उनीहरुका एप हटाइदिनुहोस् । टेलिकमका सिम बन्द गरेर राखिदिनुहोस् । त्यसपछि उनीहरुलाई झड्का लाग्छ । आफु ठगिनु भन्दा बच्नु राम्रो हो । सडकमा आन्दोलन हैन । ग्राहकबाट रकम कुम्ल्याउने तर सुरक्षा प्रणाली राम्रो नबनाउँनेलाई ठिकमा ल्याउने आन्दोलन यही नै सही हो उनीहरुका सेवा एकसाथ बन्द गरिदिनु वा नचलाउनु ।
News From : जनबोली
सचेतनाका लागि यो सामाग्री सक्दो सेयर गरिदिनुहोला ।
